Σαν σήμερα ο Κωνσταντίνος Κανάρης, ο Μπουρλοτιέρης πυρπολεί την τουρκική ναυαρχίδα του Καρά Αλή στη Χίο, σε ένα από σημαντικότερα ναυτικά κατορθώματα της Ελληνικής Επανάστασης.

Στις αρχές Απριλίου του 1822 ισχυρός τουρκικός στόλος αποτελούμενος από 34 πλοία διενήργησε απόβαση στη Χίο με σκοπό να καταπνίξει την επανάσταση των Ελλήνων κατοίκων της. Η επιχείρηση των Τούρκων κατέληξε στη Σφαγή της Χίου. Μετά την καταστροφή του νησιού το ελληνικό ναυτικό θέλησε να πάρει εκδίκηση την ώρα που ο τουρκικός στόλος παρέμεινε αγκυροβολημένος στη Χίο και το στενό του Τσεσμέ.

Συγκροτήθηκε λοιπόν στόλος που αποτελούνταν από 29 υδραίικα, 19 σπετσιώτικα και 16 ψαριανά καράβια και οι επιχειρήσεις του θα είχαν σκοπό την εκδίωξη των Τούρκων από τη Χίο και την εξουδετέρωση της τουρκικής αρμάδας. Τα ελληνικά πλοία συγκεντρώθηκαν στα Ψαρά στα τέλη Απριλίου και αποφασίστηλε πως η καλύτερη στιγμή για να χτυπήσουν τον τουρκικό στόλο ήταν κατά την διάρκεια του ραμαζανιού.

Έγιναν απόπειρες επιθέσεων που απέτυχαν, όπως απέτυχε και η απόπειρα πυρπόλησης της τουρκικής ναυαρχίδας στις 18 Μαΐου. Την ίδια ώρα όμως στον ελληνικό στόλο ξέσπασε διχόνοια με αφορμή κρούσματα απειθαρχίας των πληρωμάτων του στόλου, λόγω καθυστέρησης των μισθών τους αλλά και εξαιτίας διαφωνίας μεταξύ των Υδραίων και των Σπετσιωτών ναυάρχων, με συνέπεια οι δεύτεροι να αποχωρήσουν για να μην ξεφύγει η κατάσταση.

Την ίδια ημέρα, οι Ψαριανοί πήραν την απόφαση να χτυπήσουν τον τουρκικό στόλο με πυρπολικά, επειδή κατέφθασαν πληροφορίες ότι ο αιγυπτιακός στόλος βρισκόταν στην Κρήτη. Την επιχείρηση πυρπόλησης ανέλαβαν να εκτελέσουν οι Κωνσταντίνος Κανάρης και Ανδρέας Πιπίνος. Ο Κανάρης ανέλαβε να κάψει τη ναυαρχίδα του Καρά Αλή ενώ ο Πιπίνος το δίκροτο του Μπεκήρ μπέη που χρησίμευε ως αντιναυαρχίδα. Τα δύο μπουρλότα θα συνοδεύονταν από τέσσερα πλοία των Ψαριανών Ν. Γιανίτση και Γ. Κουτσούκου και των Υδραίων Ι. Ζιάκα και Αντ. Ραφαλιά, τα οποία είχαν αποστολή τη διάσωση των πυρπολητών μετά την πυρπόληση.

Τα δύο πυρπολικά πλησίασαν τον τουρκικό στόλο, που ναυλοχούσε στη Χίο και περίμεναν την κατάλληλη ευκαιρία για να δράσουν. Επέλεξαν τη νύχτα της 6ης προς 7η Ιουνίου 1822. Ήταν μία νύχτα χωρίς φεγγάρι και οι αξιωματικοί είχαν συγκεντρωθεί στη φωταγωγημένη ναυαρχίδα του τουρκικού στόλου για να γιορτάσουν τη λήξη του ραμαζανιού. Αν και γνώριζαν την καταστροφική δύναμη των ελληνικών πυρπολικών, δεν φαίνεται να είχαν πάρει ιδιαίτερα μέτρα προφύλαξης.

Ο Πιπίνος πλησίασε την αντιναυαρχίδα και πυροδότησε το πυρπολικό χωρίς το πλήρωμά του να έχει στερεώσει καλά το μπουρλότο, ενώ το πλήρωμα του τουρκικού πλοίου αντιλήφθηκε τον κίνδυνο και απομάκρυνε το πυρπολικό. Την ίδια ώρα ο Κανάρης κατορθώνει να προσδέσει το πυρπολικό του στην τουρκική ναυαρχίδα, χάρη και στους εξαιρετικούς ελιγμούς του πηδαλιούχου Ιωάννη Θεοφιλόπουλου.

Η ναυαρχίδα του τουρκικού στόλο λαμπάδιασε και μέσα σε λίγα λεπτά η φωτιά εξαπλώθηκε σε όλο το πλοίο με αποτέλεσμα να αρχίσουν να εκπυρσοκροτούν τα 84 κανόνια του με καταστροφικά αποτελέσματα. Ο Καρά Αλής έσπευσε να εγκαταλείψει το πλοίο και επιβιβάσθηκε σε λέμβο, αλλά ένα κομμάτι από το φλεγόμενο κεντρικό κατάρτι του πλοίου τον χτύπησε στο κεφάλι και τον τραυμάτισε θανάσιμα. Την ίδια μοίρα είχαν και οι 2.000 άνδρες που βρίσκονταν πάνω στη ναυαρχίδα αφού ελάχιστοι ήταν αυτοί που κατάφεραν να γλιτώσουν.

Ο Κανάρης και οι σύντροφοί κατάφεραν να επιβιβαστούν στα πλοία που τους περίμεναν και να διαφύγουν. Στα Ψαρά, τους περίμεναν στην παραλία ο λαός και ο κλήρος και κατευθύνθηκαν στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου, όπου τελέστηκε δοξολογία.

Το γεγονός προκάλεσε τους πανηγυρισμούς ολόκληρου του Ελληνισμού και, όπως γράφει ο Τούρκος ιστορικός, Τζεβντέτ πασάς, «άφησε κατάπληκτα τα πληρώματα ολόκληρου του τουρκικού στόλου». Σύμφωνα με τον Άγγλο ιστορικό Τόμας Γκόρντον, η πυρπόληση της ναυαρχίδας «ήταν ένα από τα πιο καταπληκτικά κατορθώματα που αναφέρει η ιστορία» και ο Κανάρης «ο πιο έξοχος εκπρόσωπος του ηρωϊσμού που η Ελλάδα όλων των εποχών μπορεί να υπερηφανεύεται».

Οι Τούρκοι, εξαγριωμένοι από το συμβάν, κατευθύνθηκαν προς τα Μαστιχοχώρια της Χίου, στα οποία είχε χορηγηθεί αμνηστία από τον Σουλτάνο. Εκεί είχαν καταφύγει αρκετοί Έλληνες οι οποίοι σχεδόν όλοι σκοτώθηκαν ενώ τα Μαστιχοχώρια καταστράφηκαν ολοκληρωτικά. Η ανατίναξη της τουρκικής ναυαρχίδας υπήρξε ένα από τα χαρακτηριστικότερα γεγονότα της Επανάστασης στην θάλασσα και προκάλεσε μεγάλη εντύπωση στην Ευρώπη όπου μάλιστα κυκλοφόρησαν και χαλκογραφίες με τον Κανάρη να κρατάει ένα δαυλό στο χέρι..

Στον αντίποδα του ναυτικού δυστυχήματος -που ευτυχώς δεν εξελίχθηκε σε τραγωδία με απώλεια ανθρώπινων ζωών- σήμερα το πρωί ανοικτά του λιμανιού του Πειραιά με τον εμβολισμό και την καταστροφή του ναρκοθηρευτικού Μ63 «Καλλιστώ», του ΠΝ, από το cargo ship MAERSK LAUNCESTON, το Πολεμικό Ναυτικό σημείωσε μια μεγάλη επιτυχία στον ακήρυκτο πόλεμο του Αιγαίου απέναντι στο αντίπαλο τουρκικό Ναυτικό:

Το απόγευμα της 26ης Οκτωβρίου, ανήμερα του Αγίου Δημητρίου, τουρκικό υποβρύχιο Type 209/1400 το οποίο ενέδρευε με άγνωστους σκοπούς στην περιοχή βόρεια-βορειοδυτικά της Ρόδου, εντός των Εθνικών Χωρικών Υδάτων, εγκλωβίστηκε από την ελληνική φρεγάτα F464 «Κανάρης», τύπου "S" και το οργανικό ελικόπτερό της AB-212 ASW σε παραμέτρους βολής τορπιλών Mk46!

Σημαντική λεπτομέρεια: Το τουρκικό υποβρύχιο «Είχε άριστη απόκρυψη» όπως αναφέρει ανώτατη πηγή του ΠΝ, αλλά αυτό τελικά δεν αποτέλεσε εμπόδιο για την ελληνική φρεγάτα.

Ας δούμε ολόκληρο το φιλμ του συμβάντος, όπως περιγράφεται στο φύλλο αναφοράς του ΓΕΝ που τέθηκε υπ'όψιν του pronews.gr: Το απόγευμα της Δευτέρας, η φρεγάτα F464 «Κανάρης» κατά την διάρκεια περιπολίας της στα βόρεια-βορειοδυτικά της Ρόδου, ένα ασθενές υποβρύχιο ίχνος «πιθανόν εχθρικού σκάφους».

Αμέσως δόθηκε εντολή στο οργανικό ελικόπτερο ΑΒ-212 της φρεγάτας να απονηωθεί και να ερευνήσει την περιοχή. Η έρευνα κράτησε περίπου 40 λεπτά χωρίς αποτέλεσμα, καθώς, όπως αποδείχθηκε, το τουρκικό υποβρύχιο αρχικά είχε «καθίσει» μεταξύ δύο «λόφων» του βυθού, σε βάθος περί τα 150 μέτρα και σε ένα σημείο με έντονες βαθυθερμογραφικές διαφοροποιήσεις και εν συνεχεία κινήθηκε με ταχύτητα 2-3 κόμβων.

Το εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο ακτινοβολούμενου θορύβου σε κατάσταση αθόρυβης πλεύσης των υποβρυχίων κλάσης GÜR (209/1400mod) σε συνδυασμό με το ακουστικά δυσμενές περιβάλλον του Αιγαίου, έδειξε στο πλήρωμα του ελληνικού ελικοπτέρου, που χρησιμοποιούσε το ενεργητικό σόναρ, ότι το τουρκικό υποβρύχιο βρισκόταν σε απόσταση ίσως και μικρότερη από μισό ναυτικό μίλι.

Όλα αυτά εντός των Εθνικών Χωρικών Υδάτων και φυσικά χωρίς να έχει εκδοθεί κάποια Subnote από το τουρκικό Επιτελείο Ναυτικού για την κίνηση του τουρκικού υποβρυχίου, πράγμα που σήμαινε ότι είχε λάβει θέση κανονικής ενέδρας

Να σημειώσουμε ότι βορειοδυτικά, της Ρόδου προς την θαλάσσια περιοχή βόρεια της Αστυπάλαιας, βρίσκεται και το ρωσικό αγκυροβόλιο, μια περιοχή επίσης «ειδικού ενδιαφέροντος» για τα τουρκικά υποβρύχια.

Το υποβρύχιο κυνηγήθηκε μέχρι που εισήλθε στα τουρκικά χωρικά ύδατα.

Σε συνθήκες «θερμής» κρίσης θα ήταν μια «τελειωμένη υπόθεση» καθώς εγκλωβίστηκε σε παραμέτρους βολής τορπιλών Mk 46 τόσο από την φρεγάτα F464 «Κανάρης», όσο και από το οργανικό της ελικόπτερο AB-212.

Να σημειώσουμε κάτι που έχει την σημασία του: Πριν ακριβώς από τρία χρόνια, στις 2 Νοεμβρίου 2017, η F464 «Κανάρης» πρωταγωνίστησε σε ένα ανάλογο ατύχημα,, μικρότερης έκτασης, ευτυχώς, από το σημερινό,  αλλά εξίσου πρωτοφανές για πολλούς λόγους, προσκρούοντας στα αβαθή της νήσος Αταλάντης, κοντά στην Ψυτάλλεια κατά την επιστροφή της στον ναύσταθμο της Σαλαμίνας,

Ενα ατύχημα που την οδήγησε σχεδόν στην απόσυρση, καθώς είχε διαλυθεί το σόναρ της πλώρης από την πρόσκρουση και είχε υποστεί σημαντικές ζημιές το πλοίο.

Τελικά χάρη στις προσπάθειες των στελεχών του ΠΝ, το σόναρ αντικαταστάθηκε με επιτυχία και η φρεγάτα έπλευσε ξανά με νέο πλήρωμα και νέο κυβερνήτη. Και με «σιδηρά πειθαρχία» στις διαδικασίες πλεύσης και επιχειρήσεων.

Σήμερα είδαμε το ακριβώς αντίθετο να συμβαίνει στο ναρκοθηρευτικό Μ63 «Καλλιστώ».

ΠΗΓΗ

Στις 7 Ιουνίου του 1822, ο θρυλικός μπουρλοτιέρης έκανε κάρβουνο την τουρκική ναυαρχίδα στην οποία είχε το «ναυαρχείο» του ο Τούρκος ναύαρχος Καρά Αλής.

Μέρες που είναι και καθώς οι πολιτισμένοι γείτονές μας ορέγονται «Γαλάζιες Πατρίδες», ενώ δεν είναι βέβαιο ότι έχουν ακόμη εντοπίσει κατά πού πέφτει η Μάλτα, καλό θα ήταν να θυμηθούμε ότι σαν σήμερα, στις 7 Ιουνίου του 1822, ο Κωνσταντίνος Κανάρης έκανε κάρβουνο την τουρκική ναυαρχίδα στην οποία είχε το «ναυαρχείο» του ο Τούρκος ναύαρχος Καρά Αλής…

Είχε προηγηθεί η φοβερή σφαγή και καταστροφή της Χίου, στις 30 Μαρτίου, ενέργεια κτηνώδης, που είχε προκαλέσει τεράστια αίσθηση σε όλη την Ευρώπη. Και, φυσικά, οι Ελληνες καπεταναίοι, που ήθελαν καθένας 10 «Καρά Αλήδες» στην καθισιά του, αποφάσισαν να δράσουν και να καταφέρουν στους Οθωμανούς καίριο ναυτικό πλήγμα.

Δεν χρειάστηκε μεγάλη προσπάθεια για να σχηματιστεί μια ελληνική αρμάδα από 64 πλεούμενα! Ηταν εξάλλου γνωστό ότι Ελληνες καραβοκυραίοι διαφέντευαν ολόκληρο το Αιγαίο και τη Μαύρη Θάλασσα. Και σε περίοδο πολέμου, ήταν πολύ εύκολο το εμπορικό ναυτικό να γυρίσει σε πολεμική μηχανή!

Η αρμάδα συγκροτήθηκε από 64 πλοία (29 υδραίικα, υπό τον αρχιναύαρχο Ανδρέα Μιαούλη, 19 σπετσιώτικα, με τους καπεταναίους Αναστάσιο Ανδρούτσο και Ανδρέα Χατζηαναργύρου, και 16 ψαριανά). Τα πλεούμενα μαζεύτηκαν στα Ψαρά στα τέλη Απριλίου και οι επικεφαλής άρχισαν να καταστρώνουν τα σχέδια δράσης… Αποφασίστηκε ότι η κατάλληλη στιγμή ήταν το Ραμαζάνι, που άρχιζε στις 10 Μαΐου. Αλλά όσες απόπειρες έγιναν για να πυρποληθεί η τουρκική ναυαρχίδα απέβησαν άκαρπες! Και καθώς περνούσαν οι μέρες, οι Σπετσιώτες αποφάσισαν να φύγουν επειδή τα πληρώματά τους δυσανασχετούσαν καθώς δεν τους είχαν καταβληθεί η μισθοδοσία. «Καλύτερα να φύγωμεν παρά να προκληθούν προβλήματα» είπαν ο Ανδρούτσος και ο Χατζηαναργύρου, και σαλπάρισαν για Σπέτσες την 31η Μαΐου…

Το ίδιο βράδυ, ο Κανάρης, που ηγείται των Ψαριανών, μαθαίνει ότι στην Κρήτη ναυλοχεί ο αιγυπτιακός στόλος. Συγκαλεί αμέσως πολεμικό συμβούλιο και αποφασίζεται να δράσουν το επόμενο βράδυ! Την απόφαση επικροτεί ο αρχιναύαρχος Μιαούλης και οι άλλοι δύο Υδραίοι ναύαρχοι Λάζαρος Λαλεχός και Ιωάννης Βούλγαρης. Η επιχείρηση «κάψτε τους Τούρκους» ανατίθεται σε δύο πυρπολικά, ένα από κάθε πλευρά.

Την 1η Ιουνίου ένα ψαριανό πυρπολικό, με κυβερνήτη τον Κωνσταντίνο Κανάρη, και ένα υδραίικο, με κυβερνήτη τον Ανδρέα Πιπίνο, βγαίνουν για να επισημάνουν την τουρκική αρμάδα. Τους συνοδεύουν τέσσερα σκάφη (μπρίκια): δύο ψαριανά, με καπεταναίους τους Νικόλαο Γιαννίτση και Γεώργιο Κουτσούκο, και δύο υδραίικα, με κυβερνήτες τους Ιωάννη Ζάκα και Αντώνιο Ραφαλιά.

Τα μπρίκια ήταν εκείνα που θα παραλάμβαναν τα πληρώματα των πυρπολικών μετά την επιχείρηση.

Και καθώς το φεγγάρι είχε χαθεί εκείνες τις μέρες, επέλεξαν τη νύχτα της 6ης προς 7η Ιουνίου. Στο κατάστρωμα της τουρκικής ναυαρχίδας έχει στηθεί γλέντι τρικούβερτο για τη λήξη του Ραμαζανιού! Κάτι η νηστεία, κάτι το γλέντι, κάτι η υπεροψία, οι Τούρκοι δεν είχαν λάβει τα προσήκοντα μέτρα, παρότι γνώριζαν τη ζημιά που μπορούσαν να πάθουν! Ο Πιπίνος, με το πυρπολικό του, πλεύρισε εύκολα τη δίκροτη υποναυαρχίδα του τουρκικού στόλου, που είχε κυβερνήτη τον ναύαρχο Μπεκίρμπεη. Ενώ, όμως, είχε σχεδόν κολλήσει το σκάφος στα πλευρά του πλοίου, έπιασε αέρας και το παρέσυρε μακριά!

Ο Κανάρης, κόντρα στον καιρό, με τον τιμονιέρη Ιωάννη Θεοφιλόπουλο έκανε «όλα ανάποδα» και φερμάρισε το πυρπολικό του στα πλευρά της ναυαρχίδας. Το κόλλησε, το λαμπάδιασε και άφησε τη δουλειά να γίνει…

Σε ελάχιστα λεπτά η τουρκική ναυαρχίδα είχε λαμπαδιάσει! Και σε λίγο το ξύλινο σκαρί καιγόταν σαν πασχαλιάτικο βεγγαλικό! Εντρομος ο Καρά Αλής πήδησε σε μια βάρκα με τους υπασπιστές του, αλλά έπεσε -φλεγόμενο- το κεντρικό κατάρτι της ναυαρχίδας, τον βρήκε κατακέφαλα και τον άφησε στον τόπο! Εκείνο το βράδυ χάθηκαν στη θάλασσα σχεδόν και οι 2.000 Τούρκοι που επέβαιναν στο τεράστιο σκάφος, ενώ την ίδια ώρα οι 32 Ελληνες, πληρώματα των πυρπολικών, πλεύριζαν τα μπρίκια. Η επιστροφή τους στα Ψαρά ήταν θριαμβευτική! Με το πλήθος να ζητωκραυγάζει και να ψάλει, έφθασαν στον ναό του Αϊ-Νικόλα και προσευχήθηκαν…

Ο Μπεκίρμπεης, ο οποίος αντικατέστησε στην αρχηγία του στόλου τον καψερό Καρά Αλή, στάθμισε την κατάσταση και παρά την επιθυμία του να επιτεθεί στη Σάμο και στα Ψαρά, εγκατέλειψε τη Χίο και κατέφυγε στον Ελλήσποντο. Οι Τούρκοι, ωστόσο, που βρίσκονταν στη Χίο, αποτελείωσαν το βδελυρό τους έργο καίγοντας τα Μαστιχοχώρια του νησιού!
Ο Κανάρης, που κατάφερε στους Τούρκους το μεγαλύτερο -έως τότε- πλήγμα στη θάλασσα, έγινε θρύλος στην Ευρώπη και σύντομα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κυκλοφόρησαν ζωγραφιές (χαλκογραφίες) που τον αποτύπωναν με τον δαυλό στο χέρι να πυρπολεί την τουρκική ναυαρχίδα!

Φιλελληνικά κινήματα στην Ευρώπη συγκέντρωσαν τα χρήματα από τις πωλήσεις των χιλιάδων χαλκογραφιών και τα έστειλαν στην Ελλάδα για τον αγώνα!

Ο Κωνσταντίνος Κανάρης εξελίχθηκε σε σημαντικό πολιτικό άνδρα. Διετέλεσε υπουργός Ναυτικών και πέντε φορές έγινε πρωθυπουργός της Ελλάδας στα 33 χρόνια της πολιτικής σταδιοδρομίας του.

ΠΗΓΗ